Μια νέα έρευνα δείχνει ότι το ποσοστό των ανθρώπων με σαφώς ακροδεξιά κοσμοθεωρία έχει μειωθεί. Ωστόσο, η εμπιστοσύνη στη δημοκρατία διαβρώνεται.
Μια σχετική υποχώρηση των ξεκάθαρα ακροδεξιών αντιλήψεων στη Γερμανία δείχνει μια καινούρια έρευνα του πολιτικού ιδρύματος Φρίντριχ Έμπερτ, που πρόσκειται στους Σοσιαλδημοκράτες (SPD) για το πολιτικό Κέντρο (Mitte), αφού αυτοί που δηλώνουν απόλυτη ταύτιση με απολύτως ακραίες θέσεις έχουν μειωθεί στο 3,3%, που αποτελεί μια σημαντική μείωση σε σχέση με το 8,3% που είχε καταγραφεί προ διετίας. Υπάρχει πάντως ένα 20%, το οποίο αρνείται να τοποθετηθεί θετικά ή αρνητικά σε φράσεις τυπικές της ακροδεξιάς ιδεολογίας. Και μόνο ένα 6,6% των ερωτηθέντων απέρριψε κατηγορηματικά και τις 18 ξεκάθαρα ακροδεξιές διατυπώσεις που υπήρχαν στο πλαίσιο της έρευνας.
Αυτό σημαίνει ότι παραμένει πάντα μια γκρίζα ζώνη, που θα πρέπει να ανησυχεί τα παραδοσιακά κόμματα, ειδικά σε μια περίοδο όπου συνεχίζει να καταγράφεται ένα υψηλό ποσοστό ανασφάλειας εντός της κοινωνίας. Θετικό είναι ωστόσο ότι υπάρχει μια ορατή υποχώρηση σε σχέση με το 2023. Τότε ως αποτέλεσμα των απανωτών κρίσεων, αρχικά της πανδημίας και μετά της έναρξης του πολέμου και της ενεργειακής κρίσης η ανασφάλεια είχε ενταθεί στις τάξεις των Γερμανών πολιτών.
Γιατί ανησυχεί η γκρίζα ζώνη
Το υψηλό σχετικά ποσοστό που κινείται σε αυτή τη γκρίζα ζώνη είναι ανησυχητικό ακριβώς επειδή θεωρείται ευάλωτο ειδικά στο ενδεχόμενο μιας νέας έκτακτης κατάστασης. Είναι ενδεικτικό ότι το 23% συμφωνεί με τη δήλωση: "Ο απώτερος στόχος της γερμανικής πολιτικής θα πρέπει να είναι να δοθεί στη Γερμανία η δύναμη και η επιρροή που της αξίζει". Σχεδόν ένας στους έξι ανθρώπους (15%) τάσσεται εμμέσως υπέρ μιας δικτατορίας: "Θα έπρεπε να έχουμε έναν ηγέτη που να κυβερνά τη Γερμανία με πυγμή για το καλό όλων".
Οι ερευνητές αναφέρονται σε ορισμένα σημεία καμπής όπως τα αποκαλούν. Αυτά μπορεί να είναι κάποια απρόβλεπτα γεγονότα, αλλά συχνότερα είναι απλώς αποτέλεσμα μιας υπόγειας, σταδιακής κανονικοποίησης προηγουμένως μη αποδεκτών δηλώσεων και συμπεριφορών. Δημιουργούν μια κοινωνική τάση που φαίνεται μη αναστρέψιμη. Για παράδειγμα, σχεδόν το ένα τρίτο των ερωτηθέντων υποθέτει ότι οι πρόσφυγες καταχρώνται το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας. Ένα άλλο 36% είναι αναποφάσιστοι, εμπίπτοντας σε μια γκρίζα ζώνη. Τέτοιες απόψεις, που τώρα θεωρούνται "φυσιολογικές", δημιουργούν γέφυρες προς ακροδεξιές θέσεις, ειδικά σε θέματα σαν το μεταναστευτικό, όπως ο ισχυρισμός ότι η Γερμανία "κατακλύζεται επικίνδυνα από ξένους".