Του Χάρη Φλουδόπουλου
Παρά την εντυπωσιακή πρόοδο της Ευρώπης στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ήπειρος παραμένει εγκλωβισμένη στον ακριβό ενεργειακό εθισμό της στα ορυκτά καύσιμα. Σύμφωνα με νέα έκθεση του ανεξάρτητου think tank Ember, την περίοδο 2021-2024 η Ευρωπαϊκή Ένωση δαπάνησε 930 δισ. ευρώ περισσότερα για εισαγωγές πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια – ανεβάζοντας τον συνολικό λογαριασμό στα 1,8 τρισ. ευρώ.
Η εκτίναξη του κόστους, που προήλθε κυρίως από τις τιμές του φυσικού αερίου οι οποίες άγγιξαν τα 350 ευρώ/MWh έναντι μόλις 15 ευρώ/MWh πριν από την κρίση, κατέστησε σαφές πόσο εύθραυστη παραμένει η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, παρά τη στροφή στις ΑΠΕ.
Αν και η ΕΕ έχει περιορίσει σημαντικά τις ρωσικές προμήθειες, οι εισαγωγές ορυκτών καυσίμων εξακολουθούν να καλύπτουν το 58% των ενεργειακών αναγκών της – ποσοστό υπερδιπλάσιο από εκείνο της Κίνας (24%) και πολύ υψηλότερο από της Ινδίας (37%). Η εξάρτηση αυτή δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και γεωπολιτική.
Το 81% των εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ προέρχεται πλέον από μόλις τέσσερις προμηθευτές. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αναδειχθεί στον μεγαλύτερο προμηθευτή πετρελαίου και LNG, ενώ το Κατάρ, πέμπτος μεγαλύτερος εξαγωγέας LNG προς την Ευρώπη, έχει συνδέσει τις παραδόσεις του με χαμηλότερα περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα. Αυτή η συγκέντρωση ισχύος, σύμφωνα με την Ember, αυξάνει τον κίνδυνο χειραγώγησης της αγοράς και αφήνει τα κράτη-μέλη εκτεθειμένα σε εμπορικές πιέσεις και γεωπολιτικές εντάσεις.