Του Γιώργου Σ. Σκορδίλη
Η υπογραφή της Προεδρικής Εντολής 14257 από τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στις 5 Σεπτεμβρίου 2025 σηματοδοτεί νέα εποχή στην αμερικανική εμπορική πολιτική. Με επίκεντρο την προστασία της εγχώριας παραγωγής και τη μείωση της εξάρτησης από κρίσιμες εισαγωγές, η εντολή αναθεωρεί δασμούς, επαναπροσδιορίζει εμπορικές συμφωνίες και θέτει αυστηρότερους κανόνες για προϊόντα στρατηγικής σημασίας.
Οι αλλαγές αυτές έχουν άμεσο αντίκτυπο στην παγκόσμια ναυτιλία εμπορευματοκιβωτίων και στη διαχείριση των εφοδιαστικών αλυσίδων.
Οι μεταφορικές εταιρείες, τα logistics hubs και οι εξαγωγικές αγορές καλούνται να προσαρμοστούν σε ένα νέο πλαίσιο αυξημένου ρίσκου και κόστους, με ανακατεύθυνση φορτίων και αναδιάταξη δρομολογίων. Το ρεπορτάζ αυτό εξηγεί σε δέκα βασικά σημεία τι φέρνει η νέα πολιτική.
Μια εντολή με γεωπολιτικό αποτύπωμα
Η Προεδρική Εντολή 14257 δεν αφορά μόνο εμπορικά θέματα. Συνδέει τις εισαγωγές προϊόντων με ζητήματα εθνικής ασφάλειας, δημιουργώντας λίστες προϊόντων υψηλού ρίσκου – από μέταλλα και ενεργειακό εξοπλισμό μέχρι ηλεκτρονικά και τεχνολογία αιχμής. Αυτό πρακτικά σημαίνει αυστηρότερους ελέγχους και νέα επίπεδα γραφειοκρατίας για τις μεταφορές.
Η Ουάσινγκτον επιχειρεί να περιορίσει την εξάρτηση από κινεζικά και ασιατικά προϊόντα και να ενισχύσει την εγχώρια βιομηχανία. Οι δασμοί και οι νέοι κανόνες κρίνονται αναγκαίοι για να θωρακιστούν κρίσιμες εφοδιαστικές αλυσίδες.
Οι μεγαλύτερες αλλαγές αφορούν μέταλλα όπως χάλυβας, αλουμίνιο και χαλκός, αλλά και στρατηγικά τεχνολογικά αγαθά όπως ημιαγωγοί και εξοπλισμός ΑΠΕ. Αυτό προδιαγράφει αλλαγές στις εμπορικές ροές και στις πρώτες ύλες που διακινούνται μέσω λιμανιών.
Η παγκόσμια ναυτιλία υπό πίεση
Η νέα πολιτική θα αυξήσει το κόστος και θα αναγκάσει τις ναυτιλιακές να αναθεωρήσουν τα δρομολόγιά τους. Ειδικά οι γραμμές Ασίας–ΗΠΑ ενδέχεται να υποστούν αναδιάταξη, ενώ οι φορτωτές θα στραφούν σε ενδιάμεσους κόμβους για μείωση κόστους.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να μπει σε διαδικασία επαναδιαπραγμάτευσης με τις ΗΠΑ. Οι αλλαγές μπορεί να επηρεάσουν ευρωπαϊκά προϊόντα υψηλής αξίας και να δημιουργήσουν νέα εμπόδια για τις ευρωπαϊκές ναυτιλιακές.
Οι ασιατικές αγορές, με κορυφαίο παράδειγμα την Κίνα, εξαρτώνται έντονα από την πρόσβαση στην αμερικανική αγορά. Το νέο πλαίσιο μπορεί να αναγκάσει εταιρείες να στραφούν σε άλλες αγορές, επηρεάζοντας τις θαλάσσιες ροές και τις επενδύσεις σε λιμενικές υποδομές.
Η αύξηση δασμών στα μέταλλα θα ανεβάσει το κόστος για πολλές βιομηχανίες και θα ενισχύσει την πίεση στις αλυσίδες εφοδιασμού. Οι ναυτιλιακές θα χρειαστούν νέες συνεργασίες για εξασφάλιση σταθερών προμηθειών.
Η εντολή ορίζει κατευθυντήριες γραμμές, αλλά οι λεπτομέρειες θα καθοριστούν μέσω διμερών διαπραγματεύσεων. Αυτό προσθέτει αβεβαιότητα, καθώς τα τελικά κείμενα θα κρίνουν τα πραγματικά κόστη.
Οι αλλαγές ξεκινούν τον Νοέμβριο 2025 και θα ολοκληρωθούν το πρώτο εξάμηνο του 2026. Ο χρόνος προσαρμογής για τις εταιρείες logistics είναι περιορισμένος.
Το παγκόσμιο εμπόριο οδηγείται σε πολυπολικό μοντέλο, με νέες εμπορικές ροές, αυξημένο ρυθμιστικό ρίσκο και ανάγκη για επενδύσεις σε τεχνολογίες παρακολούθησης φορτίων και προβλεπτικής ανάλυσης. Οι ναυτιλιακές και οι logistics πάροχοι καλούνται να επανασχεδιάσουν στρατηγικές για να αντέξουν τις ανατροπές.
Η Προεδρική Εντολή 14257 δεν είναι μια απλή αναπροσαρμογή δασμών· αποτελεί στρατηγική παρέμβαση με στόχο την αναδιάρθρωση της παγκόσμιας εμπορικής ισορροπίας. Η ναυτιλία και οι αλυσίδες εφοδιασμού θα δεχθούν ισχυρή πίεση, ενώ οι εταιρείες που θα κινηθούν γρήγορα με επενδύσεις σε τεχνολογία και νέες αγορές θα βγουν κερδισμένες από το νέο περιβάλλον.
