Ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε μια ιστορική συμφωνία με τον Αυστραλό Πρωθυπουργό Άντονι Αλμπανέζε, ο οποίος βρίσκεται σε επίσκεψη στις ΗΠΑ, με σκοπό να ενισχύσει την πρόσβαση της Αμερικής σε σπάνιες γαίες και άλλα κρίσιμα ορυκτά, σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσει την ισχυρή επιρροή της Κίνας στις αλυσίδες εφοδιασμού βασικών μετάλλων.
Οι δύο κυβερνήσεις θα επενδύσουν από κοινού σε μια σειρά ορυχείων και έργων επεξεργασίας στην Αυστραλία, με σκοπό να ενισχύσουν την παραγωγή πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται σε προηγμένες τεχνολογίες, από ηλεκτρικά οχήματα έως ημιαγωγούς και μαχητικά. Η Αυστραλία διαθέτει "αγωγό αξίας 8,5 δισ. δολαρίων που είναι έτοιμος να τεθεί σε λειτουργία", δήλωσε ο Αλμπανέζε σε συνάντηση των δύο ηγετών στο Λευκό Οίκο, όπως μεταδίδει το Bloomberg.
"Σε περίπου ένα χρόνο από τώρα, θα έχουμε τόσα κρίσιμα ορυκτά και σπάνιες γαίες που δεν θα ξέρετε τι να τα κάνετε", δήλωσε ο Τραμπ.
Οι ΗΠΑ βρίσκονται σε μια σπάνια διαμάχη με την Κίνα σχετικά με τις σπάνιες γαίες, από τότε που το Πεκίνο αντέδρασε στην εμπορική επίθεση του Τραμπ νωρίτερα φέτος, επιβάλλοντας περιορισμούς στις εξαγωγές των υλικών αυτών. Έκτοτε, έχει επεκτείνει τους περιορισμούς αυτούς. Η προοπτική ακόμη πιο περιορισμένης προσφοράς έχει δώσει ώθηση στην αμερικανική προσπάθεια να δημιουργηθεί εναλλακτική παραγωγική ικανότητα, ακόμη και αν στελέχη της βιομηχανίας και αναλυτές προειδοποιούν ότι η αντικατάσταση ενός τεράστιου δικτύου ορυχείων και διυλιστηρίων δεν θα είναι γρήγορη.
Οι ηγέτες δήλωσαν ότι η συμφωνία θα περιλαμβάνει την επεξεργασία σπάνιων γαιών και άλλων κρίσιμων ορυκτών στην Αυστραλία, με τον Αλμπανέζε να προσθέτει ότι η Αυστραλία έχει "ικανότητα" να επεκτείνει αυτές τις προσπάθειες. Οι ΗΠΑ και η Αυστραλία δεσμεύτηκαν να προστατεύσουν τις εγχώριες αγορές τους από "αθέμιτες εμπορικές πρακτικές", μεταξύ άλλων μέσω της υιοθέτησης εμπορικών προτύπων που περιλαμβάνουν "κατώτατα όρια τιμών ή παρόμοια μέτρα", σύμφωνα με το κείμενο της συμφωνίας που κυκλοφόρησε το γραφείο του Αλμπανέζε.
Η συμφωνία, η οποία προκάλεσε την Τρίτη ραγδαία άνοδο των μετοχών των αυστραλιανών εταιρειών σπάνιων γαιών και κρίσιμων ορυκτών, θα ξεκινήσει με τις ΗΠΑ και την Αυστραλία να καταβάλλουν η καθεμία πάνω από 1 δισ. δολάρια τους επόμενους έξι μήνες για αρχικά έργα, με κάποια περαιτέρω έργα και στις δύο χώρες, δήλωσε ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας. Το έγγραφο δεν περιλάμβανε λεπτομέρειες σχετικά με τους φορείς που θα παρέχουν τη χρηματοδότηση.
Ακόμη και πριν από τους πρόσφατους ελέγχους των εξαγωγών, η Κίνα είχε ήδη επιβάλει περιορισμούς στην προμήθεια ζωτικών πρώτων υλών, όπως το γάλλιο, το γερμάνιο και το αντιμόνιο.
Σύμφωνα με το Λευκό Οίκο, το Πεντάγωνο θα συμβάλει στη χρηματοδότηση της κατασκευής του προγραμματισμένου διυλιστηρίου γαλλίου Alcoa-Sojitz, δυναμικότητας 100 τόνων ετησίως, στη Δυτική Αυστραλία, στο πλαίσιο της συμφωνίας. Η Τράπεζα Εξαγωγών-Εισαγωγών των ΗΠΑ εκδίδει επίσης επιστολές ενδιαφέροντος για χρηματοδότηση άνω των 2,2 δισ. δολαρίων σε κρίσιμα ορυκτά έργα.
Η συνάντηση, η πρώτη επίσκεψη του Αλμπανέζε στον Λευκό Οίκο από την επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία, έρχεται σε μια στιγμή που ο Αυστραλός ηγέτης επιδιώκει να ενισχύσει τους δεσμούς με τις ΗΠΑ, χρησιμοποιώντας τον ορυκτό πλούτο της χώρας του ως μοχλό πίεσης. Οι περιορισμοί της Κίνας στις εξαγωγές σπάνιων γαιών έχουν ταράξει τις οικονομίες σε όλο τον κόσμο, με τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ να δηλώνει την περασμένη εβδομάδα ότι οι σύμμαχοι -συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας- βρίσκονται σε συνομιλίες για μια ενιαία απάντηση.
Όταν ρωτήθηκε για τη συμφωνία, ο εκπρόσωπος του κινεζικού Υπουργείου Εξωτερικών Guo Jiakun δήλωσε ότι "η δημιουργία παγκόσμιων αλυσίδων παραγωγής και εφοδιασμού είναι αποτέλεσμα των δυνάμεων της αγοράς και των επιχειρηματικών αποφάσεων".
"Οι χώρες που διαθέτουν σημαντικούς ορυκτούς πόρους πρέπει να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στη διασφάλιση της ασφάλειας και της σταθερότητας των βιομηχανικών αλυσίδων και των αλυσίδων εφοδιασμού, καθώς και στη διαφύλαξη της ομαλής οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας", πρόσθεσε κατά την τακτική συνέντευξη Τύπου που έδωσε την Τρίτη στο Πεκίνο.
Η Αυστραλία επιδιώκει από καιρό να τοποθετηθεί ως μια βιώσιμη εναλλακτική λύση έναντι της Κίνας για προμήθειες ζωτικής σημασίας για βιομηχανίες που καλύπτουν τους τομείς των ημιαγωγών, της αμυντικής τεχνολογίας, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και άλλους. Η χώρα είναι επίσης η βάση του μοναδικού παραγωγού των λεγόμενων βαρέων σπάνιων γαιών εκτός Κίνας, μέσω της Lynas Rare Earths Ltd.
Οι προσπάθειες για την επίτευξη συμφωνίας είχαν ήδη ξεκινήσει πριν από την επίσκεψη του Αλμπανέζε. Περισσότερες από δώδεκα αυστραλιανές εταιρείες εξόρυξης πραγματοποίησαν συναντήσεις τον περασμένο μήνα στην Ουάσινγκτον με αξιωματούχους από διάφορες υπηρεσίες και ενημερώθηκαν ότι οι ΗΠΑ αναζητούν τρόπους για να αποκτήσουν μετοχές σε εταιρείες, σύμφωνα με άτομα που είναι εξοικειωμένα με τις συνομιλίες, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης αμερικανικής στρατηγικής για την ανάπτυξη αλυσίδων εφοδιασμού που θα ανταγωνίζονται την Κίνα.
Ο Αυστραλός υπουργός Οικονομικών Jim Chalmers συναντήθηκε με Αμερικανούς επενδυτές από εταιρείες όπως η Blackstone Inc. και η Blue Owl Capital στη Νέα Υόρκη την περασμένη εβδομάδα, προκειμένου να προωθήσει τη χώρα του ως έναν σταθερό, πλούσιο σε πόρους προορισμό για το παγκόσμιο κεφάλαιο και έναν βασικό εταίρο στις προσπάθειες διαφοροποίησης των κρίσιμων αλυσίδων εφοδιασμού.
Υπάρχει αυξανόμενη εμπιστοσύνη ότι η Αυστραλία και οι ΗΠΑ θα ξεκινήσουν συζητήσεις σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η Καμπέρα θα μπορούσε να παρέχει ασφαλείς αποστολές σπάνιων γαιών και να ενισχύσει τις δυνατότητες των ΗΠΑ. Αυτή η πεποίθηση έχει προκαλέσει τον ενθουσιασμό των επενδυτών, με αποτέλεσμα οι μετοχές εταιρειών εξόρυξης όπως η Lynas να σημειώσουν άνοδο άνω του 150% κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών.
Πωλήσεις υποβρυχίων
Ο Τραμπ δήλωσε τη Δευτέρα ότι οι δύο ηγέτες συζητούσαν για "εμπόριο, υποβρύχια, πολλούς άλλους στρατιωτικούς εξοπλισμούς", με τα θέματα εθνικής ασφάλειας να βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ πίεσε την Καμπέρα να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες στο 3,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος από περίπου 2% που είναι σήμερα, μια κίνηση στην οποία η Αυστραλία έχει μέχρι στιγμής αντισταθεί.
Η Αυστραλία συμφώνησε να αγοράσει υποβρύχια drone αξίας 1,2 δισ. δολαρίων και να παραλάβει την πρώτη παρτίδα ελικοπτέρων Apache σε ξεχωριστή συμφωνία αξίας 2,6 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με το Λευκό Οίκο.
Ένα άλλο βασικό ζήτημα είναι η συμφωνία των ΗΠΑ στο πλαίσιο της συνθήκης Aukus να πουλήσουν στην Αυστραλία έως και πέντε υποβρύχια πυρηνικής πρόωσης της κλάσης Virginia έως τις αρχές της δεκαετίας του 2030. Στη συνέχεια, η Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο θα σχεδιάσουν και θα κατασκευάσουν ένα υποβρύχιο νέας γενιάς χρησιμοποιώντας εν μέρει αμερικανική τεχνολογία, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί τη δεκαετία του 2040.
Η συμφωνία Aukus υπογράφηκε από την ομάδα του πρώην προέδρου Τζο Μπάιντεν το 2021 με σκοπό την αντιμετώπιση της κινεζικής στρατιωτικής επέκτασης στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Η συμφωνία για τα υποβρύχια είναι κεντρικής σημασίας για τη συλλογική συμφωνία ασφάλειας των χωρών. Ωστόσο, η κυβέρνηση Τραμπ επανεξετάζει τη συμφωνία για να διαπιστώσει εάν "ευθυγραμμίζεται με την ατζέντα του Προέδρου America First", σύμφωνα με το Πεντάγωνο, προκαλώντας φόβους ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να την εγκαταλείψει.
Ο Τραμπ την Δευτέρα υπονόησε ότι σκοπεύει να προχωρήσει με την πώληση των υποβρυχίων. "Το κάνουμε αυτό", είπε ο Τραμπ σε απάντηση σε ερώτηση σχετικά με την επίσπευση των πωλήσεων. "Έχουμε τα καλύτερα υποβρύχια στον κόσμο, οπουδήποτε στον κόσμο, και κατασκευάζουμε μερικά ακόμη, τα οποία βρίσκονται υπό κατασκευή. Και τώρα ξεκινάμε, τα έχουμε όλα έτοιμα με τον Άντονι".
Ωστόσο, ο Τραμπ υπονόησε ότι είναι απίθανο να προσφέρει στην Αυστραλία δασμολογική ελάφρυνση. Ο Τραμπ επέβαλε δασμό 10% στα αυστραλιανά προϊόντα.
"Η Αυστραλία πληρώνει πολύ χαμηλούς δασμούς -πολύ, πολύ χαμηλούς δασμούς", δήλωσε ο Τραμπ.
Ο Αλμπανέζε αντιμετωπίζει μια δύσκολη ισορροπία στο εμπόριο καθώς συναντά τον Τραμπ. Ο Αυστραλός ηγέτης έχει επίσης επιδιώξει στενότερους εμπορικούς δεσμούς με την Κίνα, τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της χώρας του. Ο Αλμπανέζε επισκέφθηκε το Πεκίνο τον Ιούλιο, η δεύτερη επίσκεψή του από την ανάληψη των καθηκόντων του.
