Τη Δευτέρα (8/9), η κυβέρνηση μειοψηφίας του κεντρώου Γάλλου πρωθυπουργού Φρανσουά Μπαϊρού αναμένεται να καταρρεύσει μετά από την ψήφο εμπιστοσύνης – που όπως δείχνουν οι συσχετισμοί δεν πρόκειται να εξασφαλίσει – μόλις εννέα μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της. Ο προηγούμενος πρωθυπουργός, ο δεξιός πρώην διαπραγματευτής του Brexit, Μισέλ Μπαρνιέ, άντεξε μόνο τρεις μήνες, όταν και αυτός καθαιρέθηκε από το κοινοβούλιο τον περασμένο Δεκέμβριο.
Επιφανειακά, ο λόγος για την πτώση του Μπαϊρού είναι ο προϋπολογισμός. Το αντιδημοφιλές σχέδιό του για μείωση του χρέους κατά 44 δισεκατομμύρια ευρώ, που περιλαμβάνει την κατάργηση δύο αργιών και το πάγωμα των περισσότερων δαπανών για την κοινωνική πρόνοια, απορρίφθηκε ευρέως από τα πολιτικά κόμματα.
Αλλά η γαλλική πολιτική κρίση είναι πολύ βαθύτερη. Αφορά την κατεστραμμένη σχέση μεταξύ του λαού και των πολιτικών του, η οποία φαίνεται πιθανό ότι θα καθορίσει την πολιτική της χώρας μέχρι τις προεδρικές εκλογές του 2027, με την ακροδεξιά να διατηρεί ακμαία τη δύναμή της.
"Υπάρχει μια γενικευμένη οργή απέναντι στους πολιτικούς ηγέτες, οι οποίοι θεωρούνται ότι δεν φέρνουν κανένα όφελος στον λαό και ότι ασχολούνται περισσότερο με το πολιτικό τους μέλλον παρά με το μέλλον της χώρας", δήλωσε ο Ματιέ Γκαλάρντ, διευθυντής έρευνας στην εταιρεία δημοσκοπήσεων Ipsos.
Έλλειψη εμπιστοσύνης στον Μακρόν
Δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε αυτό το Σαββατοκύριακο στη Le Figaro διαπιστώνει ότι μόνο το 15% των Γάλλων εμπιστεύονται τον Μακρόν για την επίλυση της πολιτικής κρίσης. Ο πρόεδρος, ως αρχηγός κράτους με αρμοδιότητες στην εξωτερική πολιτική και την εθνική ασφάλεια, διορίζει απευθείας έναν πρωθυπουργό για να χειρίζεται τις εσωτερικές υποθέσεις. Αλλά δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή μια προφανής, συναινετική προσωπικότητα για να αντικαταστήσει τον Μπαϊρού. Οποιαδήποτε νέα επιλογή από το κέντρο ή την κεντροαριστερά θα μπορούσε να αντιμετωπίσει μια παρόμοια απομάκρυνση. Ο πρόεδρος θα μπορούσε αντ’ αυτού να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές, όμως αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη αβεβαιότητα. "Τίποτα δεν δείχνει ότι σε περίπτωση εκλογών θα υπήρχε μια ξεκάθαρη πλειοψηφία αριστεράς ή δεξιάς που θα έλυνε το πρόβλημα", δήλωσε ο Λουκ Ρουμπάν, του κέντρου πολιτικής έρευνας Cevipof στο πανεπιστήμιο του Πο.
Η ρίζα της γαλλικής πολιτικής κρίσης ανάγεται στην απόφαση του Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες εκλογές τον περασμένο Ιούνιο. Όταν εξελέγη πρόεδρος το 2017, είχε μεγάλη κοινοβουλευτική πλειοψηφία για τη φιλοεπιχειρηματική και φιλοευρωπαϊκή του στάση, αλλά κατά την επανεκλογή του το 2022 δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία, περιορίζοντας την ικανότητά του να ψηφίζει νέους νόμους. Έτσι, αποφάσισε να ρισκάρει ξαφνικά προσπαθώντας να ανακτήσει την εθνοσυνέλευση μέσω πρόωρων βουλευτικών εκλογών σε μια πολύ επικίνδυνη στιγμή, όταν ο μεγαλύτερος αντίπαλος, το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λεπέν, βρίσκονταν στο υψηλότερο σημείο δημοτικότητάς του μετά τη νίκη του στις ευρωεκλογές.
Η προεκλογική εκστρατεία ήταν διχαστική και τα αποτελέσματα ασαφή. Μια αριστερή συμμαχία κέρδισε τις περισσότερες έδρες, αλλά δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την πλειοψηφία. Ο ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση κέρδισε τις περισσότερες ψήφους και έγινε μια υπολογίσιμη δύναμη, αλλά δεν είχε την πλειοψηφία. Η κεντρώα ομάδα του Μακρόν έχασε έδρες, αλλά παρέμεινε παρούσα.
Αυτό που προέκυψε έγινε γνωστό ως ο "συνασπισμός των ηττημένων" και έχει βλάψει σοβαρά την εμπιστοσύνη στην πολιτική στη Γαλλία. Ο Μακρόν δεν επέλεξε πρωθυπουργό από την αριστερά, η οποία είχε τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών, ή την άκρα δεξιά, η οποία είχε τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων, αλλά αντ’ αυτού επέλεξε τον Μισέλ Μπαρνιέ, από την παραδοσιακή δεξιά. Σχηματίστηκε μια κυβέρνηση από ένα μείγμα των αντιδημοφιλών κεντρώων του Μακρόν και της μικρής παραδοσιακής δεξιάς, η οποία συνεχίστηκε υπό τον Μπαϊρού. Η προσέλευση των ψηφοφόρων πέρυσι ήταν η υψηλότερη εδώ και δεκαετίες, όμως ο κόσμος ένιωσε ότι το αποτέλεσμα των εκλογών αγνοήθηκε.
Το τίμημα εξακολουθεί να πληρώνεται, όχι μόνο με την προβλεπόμενη πτώση του Μπαϊρού, αλλά και με ένα κίνημα διαμαρτυρίας που διοργανώνεται για την επόμενη εβδομάδα, γνωστό ως "Αποκλείστε τα Πάντα", το οποίο θα μπορούσε να σημαίνει ότι διαδηλώσεις θα αποκλείσουν δρόμους και επιχειρήσεις, ενώ θα ακολουθήσουν τις ερχόμενες ημέρες απεργίες στα νοσοκομεία και τους σιδηρόδρομους υπό την ηγεσία συνδικάτων. Η κυβέρνηση φοβάται μια αναζωπύρωση του αντικυβερνητικού κινήματος διαμαρτυρίας των "κίτρινων γιλέκων" του 2018 και των διαδηλώσεων του 2023 κατά της αύξησης της ηλικίας συνταξιοδότησης.
Πολλοί από τους διαδηλωτές κάνουν αναρτήσεις στο διαδίκτυο μιλώντας για οικονομική αδικία. Ενώ το ισχυρό δίχτυ κοινωνικής ασφάλισης της Γαλλίας παραδοσιακά αντιστάθμιζε την τεράστια ανισότητα σε σχέση με ορισμένους από τους Ευρωπαίους γείτονές της, έρευνες έχουν δείξει ότι η φτώχεια στη Γαλλία αυξάνεται, ενώ η αυξανόμενη συγκέντρωση κληρονομημένου πλούτου έχει πυροδοτήσει συγκρίσεις με τη Γαλλία του 19ου αιώνα.
Η Μαριόν Καρέλ, καθηγήτρια κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Λιλ, δήλωσε ότι στη Γαλλία υπήρχε ένα αίσθημα "μικρών ανθρώπων εναντίον των μεγάλων", το οποίο δίνει μια "προεπαναστατική" ατμόσφαιρα στις προετοιμασίες για διαμαρτυρίες, ακόμη και αν δεν φαίνεται ότι θα κατέβουν στους δρόμους όλοι όσοι αγωνίζονταν να τα βγάλουν πέρα. "Υπάρχει μια έντονη οργή για το γεγονός ότι δεν εισακούγονται και ένα αίσθημα ότι η πολιτική δεν οδηγεί πουθενά", σχολιάζει.
Από την πλευρά της, η σοσιαλίστρια βουλευτής Μπεατρίζ Μπελέ θεωρεί ότι "υπάρχει κάτι στη γενική ατμόσφαιρα, που δεν είναι μόνο γαλλικό, αλλά σχεδόν παγκόσμιο: ένα είδος ψυχρού θυμού επειδή οι άνθρωποι βλέπουν ένα υπερ-καπιταλιστικό σύστημα ελεύθερης αγοράς να συνθλίβει τους ανθρώπους και να κάνει τη ζωή τους να βασίζεται αποκλειστικά στην επιβίωση. Υπάρχει μια αίσθηση αδικίας και ότι κάτι δεν πάει καλά με το σύστημα".
Πηγή: ΕΡΤΝews
